İlk çağlarda insanlar kendi ihtiyaçlarını ürettiler, daha sonra ihtiyaç fazlası ürettiklerini başka ihtiyaç duyduklarıyla değiştirdiler. Zamanla üretimde ihtisaslaşma başladı ve üretilenler parayla satılır hale geldi.

Ekonomi gelişerek aileden çıkıp köye, kasabaya, şehre, ülkeye sonunda da tüm dünyaya yayıldı. Ekonominin kendi dengeleri içindeki kralları ise zaman zaman değişti.

Bir süre "üreticiler" kraldı.

Ardından aracı kurumlar, toptancılar, bayiler kral olma şansını yakaladı. 1930 sanayi devrimiyle birlikte dünya globalleşmeye başladı. Ürünlerin çeşitleri arttı. Markalaşma önem kazandı. Ünlü markalar dünyanın en ücra köşelerine dahi ulaştılar. Bu yeni pazar arayışları yerli ve yabancı rakiplerin pazar içersinde yer almasına da neden oldu. Artık üreticiler dünyanın dört bir tarafında üretilen pek çok markayı daha fazla satabilmek için tüm ülkelerin pazarlarını zorlamaktalar. Şimdi üreticiler de ve aracı kurumlar da yeni kralı tanıyor ve önünde eğiliyorlar.

Yeni kral "tüketicidir".

Yeni krala kendilerini beğendirmek isteyen markalar fiyatta, kalitede ve hizmette zorlu bir rekabet içerisine girerken doğal olarak görselliğe de çok önem veriyorlar. Krala cazip gelecek ürün ambalajlarını ve etiketlerini yaratabilmek için ise harcanan çabalar ise gerçekten dikkate değer.

Günümüzde, Convansiyonel ve Dijital teknolojilerin de katkıları ile alımı ve insanları etkileyen, satışı tetikleyen, bireysel ve tüzel bilgilerin yüklü olduğu albenisi insan davranış bilimine uyarlanmış ambalajlar (Packaging-ler) raflarda yerini aldı.

Marka güçtür.

Günümüzde, bir mal ya da hizmet satın alınırken, hemen her konuda markaların ne kadar önemli olduğunu, tüketicinin genellikle iyi bildiği, aklında iyi yer etmiş, olumlu ve kuvvetli imaja sahip olan ürün ve hizmetlere yöneldiklerini, bunları satın aldıklarını artık hepimiz iyi biliyoruz.

Aynı bölgede yer alan herhangi bir büfe ile, biraz ilerdeki bir “Tanıtılmış ismi olan Firmanın” günlük iş yapabilme potansiyelini karşılaştırabilmek, aradaki farkın ne kadar büyük olduğunu saptamak için mutlaka derinlemesine bir araştırmaya gerek yoktur. Aradaki bu farkı yaratan o markanın gücüdür.

Çevremize baktığımızda, tüm iş sahalarında, her gün yüzlerce yeni firmanın kurulduğunu, ancak bu firmaların, bazı üstün niteliklere sahip olsalar bile müşteri bulmakta, pazardaki layık oldukları yeri ve payı almakta büyük zorluklar yaşadıklarını görmekteyiz. Bu firmaların çoğu bazen yalnızlıktan, iyi işletilememekten, bazıları yoğun rekabet şartlarından, bazıları da iyi bir firma / marka kimliği oluşturamadıklarından şikayet ederler. Ve bu şikayetler zamanında çözümlenmediğinde ise bu firma / markalar ya yerlerinde sayarlar ya da bir gün gelip, piyasadan silinip giderler. Tabii burada, ayakta kalan, gelişen, büyüyen firma / markaları derinlemesine olmadan, şöylesine bir incelediğimizde, bunu öncelikli olarak iyi yönetim kadrolarıyla, sonra da bu kadroların iyi marka kimlikleri yaratarak başardıklarını görmekteyiz. Bu başarıda, firma / markalara koyulan isimlerden, geliştirilen pazarlama / satış stratejilerine, özgün İletişim / Tanıtım tekniklerine kadar birçok şeyin önemi vardır.

Mentor ile mentee (danışan) arasından gerçekleşen etkileşime mentorluk denilmektedir. Daha net açıklamak gerekirse daha tecrübeli olan bir kişi ile yani mentorla, daha az deneyime sahip yani mentee arasında gerçekleşen bilgi paylaşımı ile bilgeliğe ulaşma süreci, akıl öğretici ilişkiler bütününe mentorluk denir. Mentee‘nin hedefine ulaşması için yardımcı olma işlemidir.

Mentorluk çeşitlerini Formal ve İnformal olmak üzere ikiye ayırabiliriz;

Formal Mentorluk: Mentee ve mentorun kurum içerisinde belirlendiği, bir amacı hedeflenen sürede gerçekleştirmek için faydası ölçülebilen bir süreç olarak tanımlayabiliriz. Kurumlarda atama usulü ile yapılabilir.

İnformal Mentorluk: Usta çırak ilişkisi içerisinde ilerleyen, danışanın kariyeri ile ilgili mentorun tecrübelerinden faydalanabileceği, gelişime açık bir süreçtir.

Başarılı bir mentorluk ilişkisi kurmak için gerekenler;

Doğru mentorun bulunması: Üniversitede öğrenciyseniz ya da çalışıyorsanız, öncelikli olarak bu kurumların mentorluk programı var mı kontrol etmelisiniz. Mentorluk programı varsa, başvuru yaparak ilk adımı atabilirsiniz. Eğer böyle bir program yok ise, üniversite öğrencisi olarak mezunlarınızı takip edebilirsiniz. Çalışanlar için durum biraz daha basit olabiliyor. LinkedIn üzerinden kariyer alanınızdaki uzman kişileri takip ederek, kendileri ile iletişime geçebilirsiniz.

Hedefinizin belli olması: İşe alım yapan kişinin klasik sorularından olan “5 yıl sonra kendinizi nerede görüyorsunuz?” sorusuna belki de hazırlık yapmalısınız. Hedefiniz her zaman ulaşılabilir ve net olmalı, böylece mentorluk ilişkisinden alacağınız verim artar. Unutmayın mentorunuz size hedef belirlemez, sizin belirlediğiniz hedefe yaklaşmanızı sağlar.

İletişim ve Görüşme Koşullarının Belirlenmesi: Mentor ve mentee’nin ilk yapacağı işlerden biri toplantı kurallarına karar vermek olmalıdır. Mentorluk ilişkisi ne zaman başlamalı ve ne zaman bitmeli, toplantı ne sıklıkla gerçekleşmeli ve hangi kanal üzerinden iletişime geçilmeli gibi prensipler en başta belirlenmelidir.

Toplantıdan Önce Ajandanın Belirlenmesi ve Soruların Hazır Olması: Toplantının verimli geçmesi için mentee’ nin soruları önceden hazırlaması gerekmektedir.

Mentorluk sürecinde fayda sağlayan kişi ya da kurumu sadece mentee olarak görmek yanlış tutum olur. Karşılıklı bir win- win durumu vardır, mentor her danışanından farklı bir şeyler öğrenerek kendisini besler, kendine olan güveni artar ve bilgisini zenginleştirir.

Mentorluk, danışmana da faydalar sağlayarak kendisini geliştirmesine fırsat verir. Mentorluk sürecinin mentora sağladığı yararlar:

• Mentorun kendine olan güveninin artmasını sağlar
• İletişim becerilerinin gelişmesine katkıda bulunur, bireyler ile iletişimini artırır
• Mentorluk programları oluşturma ve uygulama becerisi gelişir
• Farklı stratejiler oluşturarak, problem çözme yetkinliğini artırır
• Gündemi ve mesleği ile ilgili gelişmeleri takip eder
• Mesleki gelişim sürecinde tecrübe kazanmış olur
• Yeni menteeler için motivasyonu artar

Not: IIENSTITU’dan alıntıdır.

TİMPEKS / 01 Mayıs 2012

Kurumsal yapının bir takım kriterlere tabi tutularak incelenmesi teknikleri, modern iş yönetiminin elinden düşmeyen araçlarıdır. Bu sayede o kurumun şu anki durumu, doğru işleyip işlemediği kolaylıkla belirlenmiş olur. Bu tekniklerden biri olan "SWOT Analizi", firmanızın kurumsal işlerliği, rekabet gücü, sektördeki konumu, piyasadaki dış tehditlerin varlığı vs. gibi iç ve dış değerlendirmelerin yapılabildiği en etkili değerlendirme yöntemlerinden biridir.

Kurumsal strateji ve konumlanma açısından başvurulan bir yöntem olan SWOT analizi, ilk başta ifade edildiği gibi, firma, kurum, örgüt vs. gibi bir organizasyonun iç-dış durumunun etraflıca incelenip değerlendirildiği bir analiz uygulamasıdır. SWOT kelimesinin açılımı ise İngilizce olarak,

S- Strength (Kurumun olumlu ve güçlü olan özelliklerinin belirlenmesi)
W- Weakness (Kurumun olumsuz veya zayıf olan özelliklerinin belirlenmesi)
O- Opportunity (Kurumun içte ve dışta sahip olduğu fırsatları belirtmektedir)
T- Threat (Kurumun etrafındaki olası tehlike, risk ve piyasa tehditlerini belirtmektedir)

4 kapsamlı bir analiz alanını ifade etmektedir. Kısaca SWOT analizi, iç ve dış durum değerlendirmesini içeren ve yönetim açısından şu an ki konumu ve önünü görebilme açılarından büyük kolaylık sağlayan stratejik bir yönetim uygulamasıdır.

Kurumlar için SWOT analizinin iki önemli faydası vardır: Birinci fayda, kurumun şu anki mevcut konumunun ne olduğunu net şekilde ortaya dökmesidir. S ve W harfleri olarak ifade edilen analizin ilk kısmı, bu durumun yani kurumun güçlü ve zayıf yönlerinin, olumlu-olumsuz iş akışı ya da performansının belirlenmesi, o kuruma "kendisini bilmesi" gibi önemli bir edinim ve bilgi sağlar. O ve T harfleri ile belirtilen analizin ikinci bölümü ise daha çok dışsal etkileri, piyasadaki oluşumu, kurumun burada olası fırsat ve tehditlere karşı "ne yapabileceğinin" bir analizidir. Yani ikinci kısım, şu anı değil, gelecekteki olası gelişmelere yönelik bir durum değerlendirmesini içerir, bu açıdan biraz daha tahmine ve öznel verilere dayanır. Bu anlamda SWOT Analizi, 4 kapsamı içeren 2 yönlü (hem iç hem dış) bir analiz tekniğidir.

SWOT Analizinin her iki yönde de kurumsal işlerliği ortaya koyması açısından o kuruma büyük olanak sağladığını ifade etmiştik. Fakat bu olanağın iyi biçimde değerlendirilmesi, firmanın iç yapısı ve iş akışının, çalışanların durumunun, çevresel ortam ve çalışma düzeninin, teknoloji düzeyinin, müşteri profilinin, kurum kültürünün, performans değerlerinin, bilgi akışının ve diğer tüm unsurların dikkate alınması gerekir. Aksi takdirde, eksik bilgi ve yetersiz analiz verileriyle firma için gerçek sonuçlara ulaşmak ve başarılı olmak imkansızlaşabilmektedir.

SWOT Analizinde iç-dış durum değerleri

SWOT Analizinde temel başarı, doğru soruyu sorup, bu soruya doğru cevabı verebilmekte yatar. Örneğin değerlendirmenin ilk kısmı olan "mevcut durumun", güçlü ve zayıf yanların belirlenmesi sürecinde değerlendirmesi gereken faktörlerin seçimi ve bunlara ait değerlerin doğru olarak belirlenmesi çok önemlidir. Söz gelimi herhangi bir firma için bu mevcut durum değerleri söyle belirlenebilir ve burada belirlenen faktörler analizde sorulacak sorular olarak listelenir. Örneğin güçlü ve olumlu yönleri belirleme kısmında;

•Güçlü bir lidere ve yetenekli yöneticilere sahip miyiz?
•Yeni ve bize faydası olan teknolojileri kullanıyor muyuz?
•Yeni ürün ve yeni stratejiler (inovasyon) geliştirebiliyor muyuz?
•Bilgi ve becerisi yüksek çalışanlara sahip miyiz ?

ve bunlara eklenebilecek yeni sorularla içsel güç ve başarı durumu yani SWOT Analizinin "S" bölümü analiz edilmiş olur. Benzer şekilde;

• Kurumsal yapıda stratejik bir hedefleme eksikliği var mıdır?
• Lider, yönetici ve çalışanların yetenek ve bilgilerinde bir yetersizlik söz konusu mudur?
• Ar-Ge (araştırma ve geliştirme)ye verilen önem ne ölçüde?
• Kurum kültürümüzde aşınma ya da eksiklik söz konusu mu?
• Satış, pazarlama, ürün ya da hizmet kalitesi ve verimliliğimizde düşüklük var mı?

vs. gibi içsel yapının zayıf ve olumsuz yönlerinin (W bölümü) tespit edilmesine yönelik sorular listelenir.Dışsal göstergeler ise "O" ile simgelenen potansiyel dışsal fırsatlar ve "T" ile simgelenen tehlikelerden oluşur. Bu kısımlar için değerlendirmeye alınacak değerleri şöyle özetleyebiliriz;

Örneğin fırsat yaratan değerleri,
• Teknoloji ve iç-dış pazarlarda oluşan değişimler
• Devletin, hükümetin ya da uluslararası kurumların (AB gibi) politikalarındaki değişiklikler
• Ülkedeki ekonomik ve sosyo-kültürel yapıdaki gelişmeler

Tehdit ve risk yaratan değerleri ise,
• Kurum olarak karşılaşabileceğimiz engeller nelerdir?
• Mevcut ve potansiyel rakiplerimiz ne yapmaktalar?
• Ürün ve hizmet üretirken, iç ve dış sektörde iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi?
• Durmadan ilerleyen ve değişen teknoloji piyasadaki konumumuzu tehdit ediyor mu?
• Nakit durumumuzu zora sokacak finansal sorunlarımız var mı?
olarak belirtebiliriz.

SWOT Analizinin Etkinliği ve Başarısı Analiz Çeşitliliğine Bağlı

SWOT analizinden beklenen yararı elde etmek, değerlendirmenin anlamlı ve doğru sonuçlar çıkarması ve buna bağlı olarak kurumsal yapının iç-dış durumunun belirlenmesi; SWOT analizinde değerlendirmeye alınan faktörlerin değerlerinin, çok sayıda başka analizle desteklenmesine bağlıdır. Şöyle ki; eğer çevresel fırsatları SWOT analizinde değerlendirmek istiyorsak, örneğin müşteri istek ve düşüncelerinin belirlenmesi için "müşteri analizi" yapılmalıdır. Burada çıkacak müşteri beklentileri değerleri, fırsatlar hanesine yazılabilmelidir. Benzer şekilde risk ve tehditler değerlendirilmesi isteniyorsa iç ve dış pazarlardaki rekabet yapısını ve rakiplerin gücünü belirlemek için "rekabet analizi" mutlaka yapılmalıdır, burada çıkan değerler de tehdit ve riskler bölümüne yazılabilmelidir. Benzer şekilde piyasa yapısını öğrenmek için "pazar analizi", sosyo-ekonomik ve demografik yapıyı belirlemek, devletin ekonomi yönetimi politikalarını değerlendirmek için "çevre analizi", kurumun kendi iç durum ve performansını öğrenmek için "performans analizi", kurumun içinde bulunduğu piyasadaki faaliyet alanlarının genişliği ile ilgili "stratejik seçeneklerin belirlenmesi" gibi çok sayıda analiz ve teknikle SWOT analizi için yeteri veri ve bilgi akıtılmalıdır.

Kısaca özetlersek SWOT analizi, bu gibi birbirinden bağımsız ve farklı analizlerle beslenen büyük bir ırmak gibi olmalıdır. Ne kadar çeşitli ve yüksek hacimli bilgi ve veri akıtan analizler devreye sokulup kapsamlı veriler elde edilebilirse, SWOT analizinde oluşacak sonuçlar da çok daha net olacak, kurum yöneticilerine şu an ve gelecek için daha net öngörüler ve sağlıklı bir perspektif kazandırabilecektir.

Kurumsal Kimlik kavramı, görsel-işitsel iletişim başta olmak üzere, çok boyutlu bir imaj çalışmasını anlatır. Bu çalışmanın amacı, kurumların tarihsel, kültürel, coğrafi kimliklerini, kuruluş amaçlarını ve ideallerini, ürün ve hizmetlerini, sektörel konumlarını, en az çabayla, en kısa zamanda ve etkili bir biçimde hedef kitleye aktarmaktır.

İyi hazırlanmış Kurumsal Kimlik bir firmaya şunları sağlar:

• Firma adının belleklere yerleşmesi
• Firma özelliklerinin görsel hızda aktarılması (dinamizm, yenilikçilik vb.)
• Ürün ve hizmetlerin kalite garantisi
• Ürün ve hizmetlerin doğası ve sektörel konumları hakkında ilk bilgileri iletmesi
• İlk bakışta rakiplerden ayrılma

Logo

Logo kurumsal kimliğinizin bizzat bedenidir. İyi bir logo, bir firma için en akılcı ve getirisi olan yatırımdır. “Kaliteli hizmet veren bir firmanın kaliteli bir logosu olmalıdır” anlayışına dünyanın tüm kurumsal başarı öykülerinde rastlarız. Her yerde kullanabileceğiniz bir kimlik ögesi olup şu özellikleri taşımalıdır:

• Sektörde benzersiz olmalıdır.
• Maksimum bilgiyi minimum sürede vermelidir.
• Mümkün olan en geniş kitle tarafından algılanabilmelidir.
• Renk, biçim gibi özellikleriyle firmanızın hizmet ve ürünleriyle ilişkili olmalıdır.
• Firmanızın “ruhunu” yansıtmalı, somutlaştırmalıdır.
• Bütün yüzey ve boyutlara sorunsuz uygulanabilmelidir.
• Farklı yüzey ve medyalara uygulanması aşırı masrafa yol açmamalıdır.

Kurumsal Kimlik Kapsamındakiler:

Kurum ve Hizmet Adı Yaratma
Marka kimliği: Marka isminin bulunması, isim haklarının satın alınması, logo tasarımı, logotype tasarımı, logonun farklı alanlarda kullanımı, etikette, reklamda ve benzeri uygulamalarında kullanımı vb. kapsamaktadır. Amblem, logo, logo type tasarımı: Kurum kimliğini oluşturan öğelerde yazı karakteri, ölçekleme sistemi ve kurum renkleri doğru uygulanmalıdır.

Logo ve amblemin değişik malzemeler üzerinde uygulamaları: Örneğin çok değişik kullanım alanları olan tabela ve panolar gibi kurumun kalıcı bir biçimde kamu önüne çıkan görüntülerinde şirket kurumsal kimliğinin yansıtılması.

Dosya, antetli kağıt, zarf, kartvizit tasarımı: Güçlü ve tutarlı bir kurumsal kimlik sunabilmek için gerekli kurallar ayrıntıları ile belirtilmeli ve ölçü ve renklerinin standart hale getirilmelidir.

Tasarım Projesi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Tasarım projeleri genellikle günlük hayattta karşılaştığınız problemlere yönelik , o problemi çözecek ya da daha iyi yapacak bir modelin / aracın geliştirilmesi esasına dayanır. Bu model yada araç belirli kriterlere göre test edilir.Eğer insanların işlerini kolaylaştırıyor yada probleme bir çözüm getiriyorsa o tasarım projesidir.Tasarım projelerini yaparken "Tasarım Döngüsü" adı verilen yöntemi takip etmek yapacağımız işleri kolaylaştıracak daha düzenli hale sokacaktır.

Peki Tasarım Projesi Hangi Basamaklardan Oluşur?

1-Problemi Belirleme

* NE? Problem nedir ve çözümü için neye ihtiyaç var?
* KİM? Kimin problemi ve kimin ihtiyacı var?
* NEDEN? Bu problemi çözmek neden önemli?

Problem belirleme aşamlarında bu sorular aslında problemimizin ortaya çıkmasını ve onu daha iyi tanımamızı sağlayacaktır.

2-Problemi Araştırma
Bu problemle ilgili daha önce yapılmış araştırmalara bakılır. Bu probleme yönelik üretilmiş araçlar veya modellere neler bunlar belirlenir. Daha sonra bu araç ve modellerin iyi yanları , kötü yanları , yetersiz kaldığı noktalar analiz edilir.Tasarımınızı yaparken ne gibi materyallere ihtiyaç duyacağınızı ortaya çıkarır. Böylelikle yapacağımız tasarımın zayıf yanlarını ve güçlü yanlarını daha rahat belirleyebiliriz.

3-Olası Çözümler Geliştirme
Bir problemi çözmek için birden fazla yol bulunmaktadır fakat her yolun güçlü yanları olabileceği gibi zayıf yanlarıda bulunmaktadır. Birden fazla çözüm yolu geliştirip probleme farklı açılaradan bakmak gerekir.Böylelikle en iyi tasarıma giden yolda elinizde çok kaynak olmuş olur.

4-En iyi Çözümü Seçme
Her tasarımın güçlü yönleri olabilieceği gibi zayıf yönleride bulunmaktadır. Böyle durumda elimizdeki senaryolar arasında işimize en çok yarayacak ve en çok fayda sağlayacak olanı seçmeli o tasarım üzerinde geliştirmeler yapmalıyız.

5-Prototip Oluşturma/Yapılandırma
Prototip ortaya çıkan ilk örnektir. Bunu yaparken genellikle daha basit ve işlevsel malzemeler kullanmak daha mantıklıdır. Hatta bazı prototipleri dijital ortamda hazırladıktan sonra test etmek daha akıllıca olabilir.

6-Çözümleri Test Etme ve Değerlendirme
Problemin çözümü için geliştirilen prototipi önceden belirlediğiniz kriterleri esas alarak değerlendirmeye sokarız. Böylelikle yaptığımız tasarımın çalışıp çalışmadığını test eder ona göre son düzenlemeleri yapar ve son halini veririz.Tasarımın son halini verirken sorunlar giderilir. Bu aşamada bilgili ve ilgili olan kişilere tasarım ile ilgili sorular sorularak görüş ve önerilerini kullanabilirsiniz.